Witam po świątecznej przerwie. Pierwszy wpis w nowym roku chciałabym poświęcić zagadnieniu łacińskich skrótów w języku angielskim. Chociaż w źródłach, które przejrzałam, przygotowując ten wpis, dominuje opinia, że najlepszym sposobem na poprawne stosowanie łacińskich skrótów w języku angielskim jest ich unikanie, w tekstach, które tłumaczę, pojawiają się one bardzo często. Jeśli jednak będziecie tworzyć własny tekst w języku angielskim, przyjmijcie, że nadmierne usianie go łacińskimi skrótami (nie licząc bibliografii) będzie uznawane za objaw buractwa, zwłaszcza jeśli tekst nie będzie np. akademicki czy techniczny. Używając łacińskich skrótów w języku angielskim, należy zwrócić uwagę na cztery kwestie: znaczenie skrótu, jego zapis, wymowę (gdyby przyszło nam odczytywać nasze dzieło na głos) i zastosowanie innych znaków interpunkcyjnych. W poniższej tabeli z najpopularniejszymi łacińskimi skrótami stosowanymi w języku angielskim dodałam rówież kilka uwag dotyczących ich tłumaczenia na język polski.
Łacińskie skróty w języku angielskim
Skrót | Znaczenie | Zapis | Wymowa | Interpunkcja | Tłumaczenie |
|---|---|---|---|---|---|
| e.g. | Łac. exempli gratia, po angielsku for example lub for instance. Nie mylić z i.e. Listy rozpoczynające się od e.g. nie powinny kończyć się skrótem etc., ponieważ samo e.g. sugeruje, że lista nie jest wyczerpująca. | Dwie kropki, bez spacji między literami, małe litery. | Bez rozwijania czytamy [iii dżii], jeżeli chcemy rozwinąć możemy wymawiać [egzempli greszia/egzempli gratja], a najwygodniej moim zdaniem powiedzieć for instance, for example lub for the sake of example. | Po e.g. zawsze występuje przecinek. | Skrót np. i jego rozwinięcie. W języku polskim nie stawiamy po skrócie np. przecinka. |
| etc. | Łac.et cetera, po angielsku and so on lub and so forth. | Uwaga na kolejność literek – w angielskich tekstach często pojawia się błędny zapis. | [Et setra], częstym błędem jest wymowa [ex setra]. | Jeżeli etc. umieszczamy na końcu listy składającej się z co najmniej dwóch elementów, należy przed skrótem postawić przecinek. | itd./itp. Ale uwaga: w języku polskim przecinka w wyliczeniach przed tymi skrótami NIE STAWIAMY! Jest to kalka z angielskiego! |
| i.e. | Łac. id est, po angielsku that is/in other words | Należy pamiętać o prawidłowym postawieniu kropek i braku spacji. | [Id est], ewentualnie odczytujemy po angielsku that is. | Zawsze stawiamy po i.e. przecinek! | Skrót tj. |
| cf. | Łac. confer, które po angielsku oznacza compare (porównaj). Uwaga cf. można stosować tylko do przytaczania opinii autorów, które są niezgodne z przedstawionym wcześniej twierdzeniem. Jeżeli przytaczamy opinie, które są podobne, używamy see lub see also. | Kropka po całym skrócie. | Słownik Oxford Advanced Learners podaje wymowę [sii ef], natomiast można też ten skrót odczytywać po angielsku jako compare with lub po łacinie jako confer. | Bez przecinka po skrócie. | Skrót por. lub całe słowo porównaj. |
Informacje o innych łacińskich skrótach możecie znaleźć na stronach, z z których m.in. korzystałam, przygotowując ten wpis:
- 10 Latin Abbreviations You Might Be Using Incorrectly,
- It’s All Latin to Me: Latin Abbreviations in Scholarly Writing,
- Commonly Confused Latin Abbreviations in English.